TO ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΗΛΙΟΣΤΑΣΙΟ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΚΛΕΙΨΕΩΝ
ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΦΩΤΕΙΝΗς ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΟΥ ΣΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΗΛΙΟΣΤΑΣΙΟΥ ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΟΥ NOVUS HOTEL
ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΦΩΤΕΙΝΗς ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΟΥ ΣΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΗΛΙΟΣΤΑΣΙΟΥ ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΟΥ NOVUS HOTEL
Η 21η Δεκεμβρίου είναι η μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου, γνωστή ως το Χειμερινό Ηλιοστάσιο και θα διαρκέσει περίπου 14 ώρες και 29 λεπτά.Το χειμερινό ηλιοστάσιο προκύπτει όταν ο Ηλιος φτάνει στην πιο νότια απόκλιση του από τη Γη. Ετσι στο Βόρειο ημισφαίριο της Γης, όπου ανήκει και η χώρα μας είναι η μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου, ωστόσο την ίδια στιγμή στο νότιο ημισφαίριο, είναι η μεγαλύτερη ημέρα.Οι ημερομίες του χειμερινού ηλιοστασίου μπορεί να είναι από τις 20 έως τις 23 Δεκεμβρίου. Ωστόσο, συχνότερα συμβαίνει στις 21 ή στις 22 ενώ πολύ πιο σπάνια είναι στις 20 και 23. Συγκεκριμένα, το τελευταίο ηλιοστάσιο της 23ης Δεκεμβρίου ηλιοστάσιο ήταν το 1903 και δεν θα συμβεί ξανά μέχρι το 2303, ενώ ηλιοστάσιο στις 20 Δεκεμβρίου ηλιοστάσιο συμβαίνει εξίσου σπάνια και το επόμενο δεν υπολογίζεται πριν το 2080.
Το ηλιοστάσιο του Δεκεμβρίου έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σε πολιτισμούς σε όλο τον κόσμο, από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας. Ακόμα και οι εορτασμοί των Χριστουγέννων είναι στενά συνδεδεμένοι με το χειμερινό ηλιοστάσιο, ενώ το 2012, όταν είχε συμπέσει με το ημερολόγιο των Μάγιας κάποιοι έκαναν λόγο για καταστροφή του κόσμου.
Μετά τις 21 Δεκεμβρίου ο Ήλιος αρχίζει και πάλι να ανεβαίνει όλο και πιο ψηλά και η ημέρα να μεγαλώνει.
Οι ημέρες γύρω από το Χειμερινό Ηλιοστάσιο έχουν μια σπουδαία αστρονομική σημασία. Στις 21 Δεκεμβρίου ο Ήλιος βρίσκεται στο νοτιότερο σημείο του, και φαίνεται να στέκεται πάνω στην εκλειπτική σαν να είναι έτοιμος να σταματήσει. Μένει σταθερός από τις 21 έως τις 24 Δεκεμβρίου, όπου είναι και οι μικρότερες μέρες του χρόνου. Αυτές τις τρεις ημέρες φαίνεται σαν να πεθαίνει.
Το ηλιοστάσιο του Δεκεμβρίου έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σε πολιτισμούς σε όλο τον κόσμο, από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας. Ακόμα και οι εορτασμοί των Χριστουγέννων είναι στενά συνδεδεμένοι με το χειμερινό ηλιοστάσιο, ενώ το 2012, όταν είχε συμπέσει με το ημερολόγιο των Μάγιας κάποιοι έκαναν λόγο για καταστροφή του κόσμου.
Μετά τις 21 Δεκεμβρίου ο Ήλιος αρχίζει και πάλι να ανεβαίνει όλο και πιο ψηλά και η ημέρα να μεγαλώνει.
Οι ημέρες γύρω από το Χειμερινό Ηλιοστάσιο έχουν μια σπουδαία αστρονομική σημασία. Στις 21 Δεκεμβρίου ο Ήλιος βρίσκεται στο νοτιότερο σημείο του, και φαίνεται να στέκεται πάνω στην εκλειπτική σαν να είναι έτοιμος να σταματήσει. Μένει σταθερός από τις 21 έως τις 24 Δεκεμβρίου, όπου είναι και οι μικρότερες μέρες του χρόνου. Αυτές τις τρεις ημέρες φαίνεται σαν να πεθαίνει.
Τα Ηλιοστάσια και οι Ισημερίες σημειοδοτούν την αρχή κάθε εποχής. Το Χειμερινό Ηλιοστάσιο είναι η αρχή του χειμώνα, μιας σκληρής εποχής για τα άτομα που ζουν στο Βόρειο ημισφαίριο της Γης. Οι ιερείς διαφόρων θρησκειών έκαναν δεήσεις προς τον Ήλιο για να μην χαθεί οριστικά κάτω από τον ορίζοντα στην προαιώνια πορεία του προς το Νότιο ημισφαίριο.
Ο ήλιος είναι η κύρια πηγή της ενέργειας Πράνα, αλλά και ορισμένα φυτά και δένδρα όπως τα πεύκα, καθώς επίσης και το νερό είναι καλοί συσσωρευτές αυτής της ενέργειας.
Ο ήλιος είναι η κύρια πηγή της ενέργειας Πράνα, αλλά και ορισμένα φυτά και δένδρα όπως τα πεύκα, καθώς επίσης και το νερό είναι καλοί συσσωρευτές αυτής της ενέργειας.
Στην Αίγυπτο συμβόλιζαν αυτόν τον φορέα με ένα αγγείο σε μορφή καρδιάς, όπου μέσα υπήρχαν υγρά και ζωτικοί χυμοί, ενώ στην Ινδία το ονόμαζαν Πράνα Σαρίρα.
Είναι ο φορέας των συγκινήσεων και των συναισθημάτων, των παθών και της επιθυμίας. Επειδή είναι πολύ ευαίσθητο και ευμετάβλητο από τις ουράνιες επιδράσεις ονομάστηκε στη Δυτική Παράδοση αστρικό σώμα γιατί είναι υποδοχή και καθρέπτης των ενεργειών κυρίως του Ήλιου και της Σελήνης. Με το Αστρικό Σώμα θυμώνουμε, λυπόμαστε, χαιρόμαστε, επικοινωνούμε με τον έξω κόσμο με τρόπο πιο περίπλοκο από την απλή κίνηση που διαθέτει το φυτικό βασίλειοΛέγεται και «Διπλό Ομοίωμα» ή είδωλο γιατί αποτελεί ένα ακριβές αντίγραφο του φυσικού σώματος, αλλά με λεπτότερες και πιο πολύπλοκες αισθήσεις. Λειτουργεί σαν γέφυρα μεταξύ του εσωτερικού ανθρώπου και του περιβάλλοντος μέσα από αυτές τις «ανοικτές πύλες» του φυσικού σώματος που ονομάζουμε αισθήσεις και οι οποίες αποτελούν μια προέκταση του Ομοιώματος αυτού. Το Είδωλο αυτό προηγείται της ύπαρξης του νεογέννητου και ευθύνεται για το σχηματισμό του, τα χαρακτηριστικά του κλπ. που θα είναι κατ' εικόνα του. Επίσης υπερβαίνει τα όρια του φυσικού θανάτου του σώματος και έχει μια μεταθανάτια ύπαρξη, αν και περιορισμένη, σε μια αόρατη διάσταση ή κόσμο, που οι αρχαίοι Ινδοί ονόμασαν Κάμα-Λόκα δηλ. «Τόπο των επιθυμιών» και οι Έλληνες Άδη.Ολόκληρο το Αστρικό Σώμα περιβάλλεται από ένα ωοειδές σχήμα ακτινοβόλο, σαν φωτοστέφανο, που ονομάζεται Αύρα. Μέσα της υπάρχουν διάφορα χρώματα, σχήματα και λάμψεις, σε συνεχή κίνηση, σαν να πλέουν σε φουρτουνιασμένη θάλασσα, τα οποία δείχνουν τις στιγμιαίες συγκινήσεις καθώς και τα διαρκή συναισθηματικά στοιχεία του χαρακτήρα του ανθρώπου. Για αυτό ο ενορατικός μπορεί να διακρίνει το χαρακτήρα και τη συναισθηματική ζωή ενός ανθρώπου ρίχνοντας μόνο μια ματιά στην Αύρα του. Σε γενικές γραμμές μπορούμε να πούμε ότι τα κατώτερα συναισθήματα έχουν θολά και σκούρα χρώματα ενώ τα ανώτερα έχουν λαμπερές και διαυγείς αποχρώσεις.
Είναι ο φορέας των συγκινήσεων και των συναισθημάτων, των παθών και της επιθυμίας. Επειδή είναι πολύ ευαίσθητο και ευμετάβλητο από τις ουράνιες επιδράσεις ονομάστηκε στη Δυτική Παράδοση αστρικό σώμα γιατί είναι υποδοχή και καθρέπτης των ενεργειών κυρίως του Ήλιου και της Σελήνης. Με το Αστρικό Σώμα θυμώνουμε, λυπόμαστε, χαιρόμαστε, επικοινωνούμε με τον έξω κόσμο με τρόπο πιο περίπλοκο από την απλή κίνηση που διαθέτει το φυτικό βασίλειοΛέγεται και «Διπλό Ομοίωμα» ή είδωλο γιατί αποτελεί ένα ακριβές αντίγραφο του φυσικού σώματος, αλλά με λεπτότερες και πιο πολύπλοκες αισθήσεις. Λειτουργεί σαν γέφυρα μεταξύ του εσωτερικού ανθρώπου και του περιβάλλοντος μέσα από αυτές τις «ανοικτές πύλες» του φυσικού σώματος που ονομάζουμε αισθήσεις και οι οποίες αποτελούν μια προέκταση του Ομοιώματος αυτού. Το Είδωλο αυτό προηγείται της ύπαρξης του νεογέννητου και ευθύνεται για το σχηματισμό του, τα χαρακτηριστικά του κλπ. που θα είναι κατ' εικόνα του. Επίσης υπερβαίνει τα όρια του φυσικού θανάτου του σώματος και έχει μια μεταθανάτια ύπαρξη, αν και περιορισμένη, σε μια αόρατη διάσταση ή κόσμο, που οι αρχαίοι Ινδοί ονόμασαν Κάμα-Λόκα δηλ. «Τόπο των επιθυμιών» και οι Έλληνες Άδη.Ολόκληρο το Αστρικό Σώμα περιβάλλεται από ένα ωοειδές σχήμα ακτινοβόλο, σαν φωτοστέφανο, που ονομάζεται Αύρα. Μέσα της υπάρχουν διάφορα χρώματα, σχήματα και λάμψεις, σε συνεχή κίνηση, σαν να πλέουν σε φουρτουνιασμένη θάλασσα, τα οποία δείχνουν τις στιγμιαίες συγκινήσεις καθώς και τα διαρκή συναισθηματικά στοιχεία του χαρακτήρα του ανθρώπου. Για αυτό ο ενορατικός μπορεί να διακρίνει το χαρακτήρα και τη συναισθηματική ζωή ενός ανθρώπου ρίχνοντας μόνο μια ματιά στην Αύρα του. Σε γενικές γραμμές μπορούμε να πούμε ότι τα κατώτερα συναισθήματα έχουν θολά και σκούρα χρώματα ενώ τα ανώτερα έχουν λαμπερές και διαυγείς αποχρώσεις.
Μετά τις 21 Δεκεμβρίου ο Ήλιος αρχίζει και πάλι να ανεβαίνει όλο και πιο ψηλά και η ημέρα να μεγαλώνει. Σταματάει τη κίνηση του προς το νότο και στρέφεται προς βορρά. Οι άνθρωποι σε διάφορα σημεία του πλανήτη πανηγύριζαν που ο ήλιος για μια ακόμα φορά πέρασε από το Χειμερινό Ηλιοστάσιο και ξαναγεννήθηκε.
Ο ‘Ήλιος λατρεύτηκε από του αρχαίους λαούς σαν Θεός, γι αυτό πολλές θρησκείες είχαν τοποθετήσει σε αυτή την περίοδο πολύ πριν από την έλευση του Χριστιανισμού, τη γέννηση των Θεών τους.(Σχετικό θέμα εδώ)
Στην αρχαία Ελλάδα στο Χειμερινό Ηλιοστάσιο γιόρταζαν τη γέννηση του Διονύσου, γιου του Δία και της παρθένου Σεμέλης. Τον αποκαλούσαν «σωτήρα» και «θείο βρέφος». Ήταν ο «καλός ποιμένας», οι ιερείς του οποίου κρατούσαν την ποιμενική ράβδο, όπως συνέβαινε και με τον Όσιρη. Τον χειμώνα θρηνούσαν το σκοτωμό του από τους Τιτάνες, αλλάστις 30 Δεκεμβρίου γιόρταζαν την αναγέννηση του.
Οι ιέρειες τότε ανέβαιναν στην κορυφή του ιερού βουνού και κρατώντας ένα βρέφος φώναζαν «ο Διόνυσος ξαναγεννήθηκε».
Ο Ήλιος λατρεύτηκε από τους αρχαίους Έλληνες σαν θεός, μιας που γι αυτούς
ο Ήλιος, ήταν ο δημιουργός των εποχών του έτους, και του κύκλου των φαινομένων και των εναλλαγών που σχετίζονται με αυτές , από τη σπορά έως τη βλάστηση και από την ανθοφορία έως τη συγκομιδή.
Τον απεικόνιζαν πάνω σε ένα πύρινο άρμα να ξεκινά κάθε πρωί, να διατρέχει τον ουρανό και να σκορπίζει το φως στη Γη. Τον ταύτιζαν επίσης με το Φοίβο Απόλλωνα, το θεό του Φωτός.
Αναπαριστούσαν την κίνηση του ηλίου με τη ζωή ενός ανθρώπου που γεννιόταν κατά το Χειμερινό Ηλιοστάσιο, και μεγάλωνε βαθμιαία όπως αυξανόταν το φως του ηλίου μέχρι την Εαρινή Ισημερία όπου ή ημέρα εξισώνεται με τη νύχτα. Τότε η Ήλιος νικά το σκοτάδι, συμβολίζοντας με αυτό τον τρόπο την αναγέννηση της φύσης μέσα από τη μήτρα της Γης.
Η γιορτή αυτή πέρασε και στην αρχαία Ρώμη όπου γιόρταζαν τα Σατουρνάλια, προς τιμή του θεού Κρόνου, αλλά και της θεάς Δήμητρας, όπου θυσίαζαν χοίρους για την ευφορία της Γης. Ήταν μια από τις σημαντικότερες γιορτές και ονομαζόταν
«η ημέρα του αήττητου ήλιου».
Οι Αιγύπτιοι στις 25 Δεκεμβρίου γιόρταζαν τη γέννηση του θεού- Ήλιου Ρα , Ατόν ή Όσιρη.
Οι Βαβυλώνιοι αποκαλούσαν το θεό Ήλιο, Σαμάχ, Βάαλ, Μαρδουνάκ, ή Νεργκάλ.
Οι Πέρσες λάτρευαν τη γέννηση του Αήττητου ήλιου θεού Μίθρα.
Οι Βραχμάνοι γιόρταζαν τη γέννηση του Βράχμα, και έψαλλαν, «εγέρσου ω βασιλιά του κόσμου, έλα σε μας από τις σκηνές σου»
Σταδιακά τα γενέθλια του θεού Ήλιου μετατράπηκαν σε γενέθλια του Υιού του Θεού, ορολογία που αργότερα χρησιμοποίησαν και οι εκκλησιαστικοί πατέρες
Τα Χριστούγεννα ως ημέρα γέννησης του Ιησού Χριστού καθιερώθηκαν στη Ρώμη από τον Πάπα Ιούλιο τον Α κατά τον 4ο μ.χ αιώνα, μετά από έρευνα που έγινε στα αρχεία της Ρώμης για τη χρονιά της απογραφής του Αυγούστου, και κατόπιν υπολογισμών που έγιναν με βάση τα Ευαγγέλια.
Τα Χριστούγεννα σήμερα εορτάζονται σχεδόν σε ολόκληρο τον κόσμο και συμβολίζουν τη νίκη των ζωοποιών δυνάμεων του φωτός πάνω στο φοβερό σκοτάδι.
Ας ευχηθούμε ότι το σκοτάδι της μεγαλύτερης νύχτας του χρόνου να φωτιστεί από το φως του θεού Ήλιου και να βοηθήσει στην αναγέννηση τη δική μας, της Ελλάδας και όλης της οικουμένης.
Επίσης ένας ινδονησιακός μύθος της νήσου BaIi αφηγείται πως ο πο¬νηρός Kala Rau φθονεί τους αγαθούς αθανάτους Θεούς που κατοικούν στην Νιρβάνα. Καταστρώνει, λοιπόν, ένα σχέδιο για να αποκτήσει και εκείνος την αθανασία. Έτσι, μεταμφιέζεται σε γυναίκα, και προσποιείται ότι είναι εκεί για να σερβίρει το μαγικό ελιξίριο στο Συμπόσιο των Θεών. Κάποια στιγµή που δεν τον βλέπουν οι Αθάνατοι, πίνει µία γουλιά από το ελιξίριο. Αλλά ο ηλιακός Θεός Βισνού, που προνοούσε για όλα, το κατάλαβε και αποκεφάλισε τον πονηρό πριν αυτός προλάβει να καταπιεί το ελιξίριο που θα του χαρίσει την αθανασία. Το αποκεφαλισμένο σώµα είναι πια νεκρό, αλλά το κεφάλι έχει γίνει αθάνατο διότι το ελιξίριο έχει προλάβει να επιδράσει σε αυτό.
Στην συνέχεια, οργισμένος µε τους Θεούς, ο Kala Rau που είναι πια μόνο κεφάλι, καταδιώκει στον ουρανό τον Ήλιο και την Σελήνη για να τους καταβροχθίσει. Πολλές φορές τα καταφέρνει και τους καταπίνει, όμως εκείνοι, μετά από µία σύντοµη εξαφάνιση, εμφανίζονται και πάλι βγαίνοντας από την κομμένη άκρη του λαιµού του. Αυτός ο μύθος είναι εμπνευσμένος από την ινδική εποποιία Μαχαµπαράτα. Λέγεται πως η μεγάλη μάχη του ηλιακού Θεού Βισνού, του πλέον ισχυρού ανάμεσα στους Θεούς αυτής της παρα¬δόσεως, εναντίον των χαοτικών Δυνάμεων, έλαβε χώρα στην διάρκεια μίας ηλιακής εκλείψεως.
Οι κάτοικοι της Μεσοποταμίας μας άφησαν ένα πλήθος καταγεγραμμένων παρατηρήσεων σχετικά με τις ηλιακές εκλείψεις οι οποίες εντυπωσιάζουν μέχρι και τους σύγχρονους σε μας αστρονό¬μους. Οι ίδιοι συνήθιζαν να ανάβουν δαυλούς, ασκώντας έτσι μία μορφή συμπαθητικής μαγείας, για να ξανανάψουν το σβησμένο άστρο.
Η πρόσφατη έρευνα έχει καταδείξει ότι οι ηλιακές εκλείψεις κατείχαν σημαντική θέση στη συναρπαστική μυθολογία της αρχαίας Αιγύπτου, και έχει προσκομίσει τα στοιχεία ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι παρατήρησαν τις ηλιακές εκλείψεις πάνω από 4.500 έτη πριν.
Η πρόσφατη έρευνα έχει καταδείξει ότι οι ηλιακές εκλείψεις κατείχαν σημαντική θέση στη συναρπαστική μυθολογία της αρχαίας Αιγύπτου, και έχει προσκομίσει τα στοιχεία ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι παρατήρησαν τις ηλιακές εκλείψεις πάνω από 4.500 έτη πριν.
Οι Αιγύπτιοι λοιπόν θεωρούσαν ότι οι ηλιακές εκλεί¬ψεις προέκυπταν από μία μάχη ανάμεσα στον ηλια¬κό Θεό Ρα και τον ορκισμένο εχθρό του, το ερπετό Άποφις. Αυτό το ερπετό μάλιστα (Apep όπως κατονομάζεται) θεωρείται πως επιτέθηκε στη βάρκα του Θεού Ήλιου και αυτό είναι το αίτιο των ηλιακών εκλείψεων.
Στην Κίνα, την Ινδία, τη νοτιοανατολική Ασία και στο Περού υπήρξαν πεποιθήσεις ότι οι δράκοι ή οι δαίμονες επιτίθενται στον ήλιο κατά τη διάρκεια των εκλείψεων. Ειδικότερα, στην Κίνα το φαινόμενο της έκλειψης του ήλιου ήταν εξίσου σημαντικό. Οι αρχαίοι Κινέζοι πίστευαν ότι ένας θρυλικός ουράνιος δράκος προσπαθούσε να καταπιεί τον ήλιο και προκαλούσε τις εκλείψεις. Μέχρι σήμερα η κινεζική λέξη για την έκλειψη σημαίνει «ηλιοφαγία».
Οι Κινέζοι, από του έτους 2800 π.Χ, προσπά¬θησαν να αναπτύξουν την τέχνη της προβλέψεως των ηλιακών εκλείψεων. Παρόλα αυτά, δεν τα κατάφερναν πάντοτε πολύ καλά σε αυτόν τον τομέα, όπως μαρτυρά η ιστορία των δύο αυτο¬κρατορικών αστρολόγων Ηί και Ηο περί το έτος 2136 π.Χ.
Πρέπει να πούμε ότι στην Κίνα δεν «αστειεύ¬ονταν» με τις εκλείψεις, καθώς ο αυτοκράτορας εθεωρείτο "Υιός του Ουρανού" και η βασιλεία του έπρεπε να αντανακλά και να εγγυάται την κο¬σμική αρμονία. Μία έκλειψη μπορούσε συχνά να ερμηνευθεί ως δείγμα αταξίας και δυσαρμονιών στην αυτοκρατορική διακυβέρνηση. Ήταν ένα εί¬δος προειδοποιήσεως προς τον αυτοκράτορα ότι έπρεπε να επανορθώσει κάποια σοβαρά σφάλμα¬τα τα οποία προκαλούσαν δυσαρμονία, και η επα¬νόρθωση αυτή απαιτούσε μία ειδική τελετή που έπρεπε να γίνει αμέσως και με απόλυτο σεβασμό σε ένα πλήθος λεπτομερειών.
Κατανοούμε λοιπόν ότι, κάτω από αυτές τις συνθήκες, μία έκλειψη που δεν είχε προβλεφθεί δημιουργούσε σοβαρά προβλήματα στους αστρολόγους - αστρονόμους της αυλής.
Από την στιγμή που το φαινόμενο είχε προβλε¬φθεί εγκαίρως, ο αυτοκράτορας και οι σύμβουλοί του είχαν όλον τον καιρό να προετοιμασθούν για τις αντιδράσεις των υπηκόων αλλά και για την άμεση πραγματοποίηση της τελετής αυτής. Την ημέρα για την οποίαν είχε προβλεφθεί η έκλειψη, οι μανδαρίνοι συγκεντρώνονταν στο παλάτι, και μόλις το φαινόμενο ξεκινούσε ο ίδιος ο αυτοκρά¬τορας κτυπούσε το τύμπανο για να φοβίσει και να απομακρύνει τον Δράκοντα. Την ίδια στιγμή, μία άλλη τελετή ελάμβανε χώρα στο "υπουργείο τελετουργιών". Εμπρός από την πόρτα έστρωναν μεταξωτά υφάσματα και μέσα στην μεγάλη σάλα έκαιγαν αρώματα προς τιμήν των Θεών. Είκοσι ¬τέσσερις άνδρες της αυτοκρατορικής φρουράς έκρουαν τα τύμπανα που θα φόβιζαν τον Δράκο¬ντα, ενώ οι κορυφαίοι των τελετών, ενδεδυμένοι τις επίσημες φορεσιές τους, στέκονταν στην μέση ορθοί και στραμμένοι προς την πλευρά όπου έπρε¬πε να ευρίσκεται ο Ήλιος. Όταν ο αρχηγός των αστρονόμων ανακοίνωνε ότι η έκλειψη πλησίαζε στο τέλος της, έπεφταν όλοι στα γόνατα και μία δυνατή μουσική άρχιζε να βγαίνει από την σάλα.
Οι πανάρχαιες αυτές τελετές δεν εγκαταλείφθηκαν παρά με το τέλος της κινεζικής αυτοκρατορίας, το 1912. Στο δέκατο ένατο αιώνα, το κινεζικό ναυτικό έβαλε φωτιά στα πυροβόλα του κατά τη διάρκεια μιας σεληνιακής έκλειψης για να φοβίσει το δράκο που έτρωγε το φεγγάρι.
Οι Ίνκας όπως και οι Κινέζοι προσπαθούσαν κάθε φορά να εκφοβίσουν αυτά τα τέρατα μακριά, αφού για κείνους ο Ήλιος μαχόταν ενάντια μίας χαο¬τικής Δύναμης.
Το ίδιο έκαναν και οι Ινδοί οι οποίοι επιπλέον βυθίζονταν στο νερό και εκτελούσαν αυτό το θρησκευτικό τελετουργικό για να βοηθήσουν τον ήλιο στην προσπάθειά του ενάντια στο δράκο. Επιπλέον, στην αρχαιότητα η έκλειψη θεωρούνταν προμήνυμα πολέμου και καταστροφής, πίστη που απαντάται μέχρι σήμερα στην Ινδία. Άλλοι, επίσης στην Ινδία πιστεύουν ότι φαγητό που δεν φαγώθηκε κατά τη διάρκεια έκλειψης είναι ακάθαρτο, ενώ αρκετές δεισιδαιμονίες σχετίζονται με τις εγκύους και τα δεινά που μπορεί να πλήξουν τα παιδιά τους εάν εκτεθούν σε μια έκλειψη.
Στην ελληνική ιστορία πολλές φορές οι εκλείψεις θεωρήθηκαν ως σημάδια για την αίσια ή μη έκβαση μίας μάχης. Έτσι, το 431 π.Χ. , ο Αθηναίος στρατηγός Περικλής απο¬φάσισε να επιτεθεί στην Πελοπόννησο μετά από μία έκλειψη ενώ την ιδία χρονιά οι Πέρσες θεώρη¬σαν πως μία άλλη έκλειψη είχε προαναγγείλει μία εξέγερση στην στρατιά του Ξέρξη. Οι εκλείψεις του ήλιου είναι επιβλητικά φαινόμενα. Δεν προκαλεί καμία έκπληξη ότι σε πολλούς πολιτισμούς θεωρήθηκαν το τέλος του κόσμου ή των οιωνών. Η λέξη «έκλειψη» είναι ελληνικής προέλευσης που σημαίνει "την εγκατάλειψη". Πάντως, η πρώτη ιστορικά εξακριβωμένη ορθή πρόβλεψη ηλιακής έκλειψης έγινε από τον Έλλη¬να φυσικό φιλόσοφο και μαθηματικό Θαλή τον Μι¬λήσιο, το 585 π.Χ.
Επιπρόσθετα, στην Ρώμη, που πίστευαν και εκείνη στον δράκοντα το ιερό έθιμο απαιτούσε να κραυγά¬ζουν δυνατά κατά την ώρα της ηλιακής εκλείψεως, έτσι ώστε να ενισχύουν τον αγωνιζόμενο Φοίβο. Η συνήθεια αυτή διατηρήθηκε και στα χρόνια του δυτικού μεσαίωνα, παρόλο που πολεμήθηκε από τους χριστιανούς κληρικούς οι οποίοι αναγνώρι¬ζαν σε αυτό ένα ακόμη παγανιστικό κατάλοιπο.
Ο Πρόγονος του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου
Η Ειρεσιώνη (από το είρος = έριον, μαλλίον) είναι κλάδος αγριελιάς (κότινος) στολισμένος με γιρλάντες από μαλλί λευκό και κόκκινο και τους πρώτους φθινοπωρινούς καρπούς (σύκα, καρύδια, αμύγδαλα, κάστανα, δημητριακά, κ.λ.π., εκτός του μήλου και του αχλαδιού). Ήταν έκφραση ευχαριστίας για την γονιμότητα του λήξαντος έτους και παράκληση συνεχίσεως της γονιμότητας και ευφορίας και κατά το επόμενο έτος και ήταν αφιερωμένη στην Αθηνά, τον Απόλλωνα και τις Ώρες (Ευνομία, Δίκη, Ειρήνη).
Την εβδόμη ημέρα του μηνός Πυανεψιώνος (22 Σεπτεμβρίου – 20 Οκτωβρίου), παιδιά των οποίων και οι δύο γονείς ζούσαν ,περιέφεραν την Ειρεσιώνη στους δρόμους της πόλης των Αθηνών τραγουδώντας τις καλένδες (κάλαντα) από σπίτι σε σπίτι, παίρνοντας το φιλοδώρημά τους από τον νοικοκύρη ή την κυρά και όταν έφθαναν στο σπίτι τους κρεμούσαν την Ειρεσιώνη πάνω από την εξώπορτά τους, όπου έμενε εκεί μέχρι την ιδία ημέρα του νέου έτους, οπότε, αφού τοποθετούσαν την νέα, κατέβαζαν την παλιά και την έκαιγαν. Άλλα παιδιά κρεμούσαν την Ειρεσιώνη πάνω από την θύρα του Ιερού του Απόλλωνος.
Ιδού ένα απόσπασμα από τα κάλαντα :
Η Ειρεσιώνη φέρνει κάθε τι καλό, σύκα και αφράτα ψωμάκια που μας τρέφουν και μέλι γλυκό και λάδι απαλό και ξέχειλους κύλικες με καλό κρασί για να μεθύσει και να κοιμηθεί.
"Τα κλαδιά των δέντρων τα στόλιζαν με άνθη, ταινίες (κορδέλες), έρια (μαλλιά) και μικράς σφαίρας εκ μετάλλου, που παρίσταναν τους πλανήτας, τον Ήλιον και την Σελήνην." Ιστορία της λατρείας του Βάκχου. Χ. Ζανμέρ.
Εκτός από τα κλαδιά της ελιάς, περιέφεραν επίσης και κλαδιά Δάφνης προς τιμήν του Απόλλωνος στα Θαργήλια, εορτή που ετελείτο την Άνοιξη (27 Απριλίου – 26 Μαΐου), όπου πάλι έκαιγαν την παλιά Ειρεσιώνη και κρεμούσαν την νέα έξω από τις πόρτες τους.
Η Ειρεσιώνη φέρνει κάθε τι καλό, σύκα και αφράτα ψωμάκια που μας τρέφουν και μέλι γλυκό και λάδι απαλό και ξέχειλους κύλικες με καλό κρασί για να μεθύσει και να κοιμηθεί.
"Τα κλαδιά των δέντρων τα στόλιζαν με άνθη, ταινίες (κορδέλες), έρια (μαλλιά) και μικράς σφαίρας εκ μετάλλου, που παρίσταναν τους πλανήτας, τον Ήλιον και την Σελήνην." Ιστορία της λατρείας του Βάκχου. Χ. Ζανμέρ.
Εκτός από τα κλαδιά της ελιάς, περιέφεραν επίσης και κλαδιά Δάφνης προς τιμήν του Απόλλωνος στα Θαργήλια, εορτή που ετελείτο την Άνοιξη (27 Απριλίου – 26 Μαΐου), όπου πάλι έκαιγαν την παλιά Ειρεσιώνη και κρεμούσαν την νέα έξω από τις πόρτες τους.
Πρόγονος λοιπόν του Χριστουγεννιάτικου δέντρου είναι η Ειρεσιώνη , όπου μέσω αυτής μεταδόθηκε το έθιμο του στολισμένου δέντρου στους βόρειους λαούς από τους Έλληνες ταξιδευτές, οι οποίοι ελλείψεως ελαιοδένδρων, στόλιζαν κλαδιά από τα δέντρα που εφύοντο στον κάθε τόπο.
Το έθιμο της Ειρεσιώνης καταδικάστηκε ως ειδωλολατρικό από το θεοκρατικό καθεστώς του Βυζαντίου και απαγορεύτηκε η τέλεσίς του. Αιώνες αργότερα το ίδιο έθιμο επανήλθε με την μορφή Χριστουγεννιάτικου και Πρωτοχρονιάτικου δένδρου από τους Βαυαρούς που συνόδεψαν τον Όθωνα στην Ελλάδα, ως δικό τους Χριστουγεννιάτικο έθιμο.
Παρ’ όλα αυτά, το έθιμο της Ειρεσιώνης υπήρχε πάντα στην ιστορική μνήμη των Ελλήνων, γι αυτόν τον λόγο, το Χριστουγεννιάτικοσ dένδρο υιοθετήθηκε αμέσως.
Το έθιμο της Ειρεσιώνης καταδικάστηκε ως ειδωλολατρικό από το θεοκρατικό καθεστώς του Βυζαντίου και απαγορεύτηκε η τέλεσίς του. Αιώνες αργότερα το ίδιο έθιμο επανήλθε με την μορφή Χριστουγεννιάτικου και Πρωτοχρονιάτικου δένδρου από τους Βαυαρούς που συνόδεψαν τον Όθωνα στην Ελλάδα, ως δικό τους Χριστουγεννιάτικο έθιμο.
Παρ’ όλα αυτά, το έθιμο της Ειρεσιώνης υπήρχε πάντα στην ιστορική μνήμη των Ελλήνων, γι αυτόν τον λόγο, το Χριστουγεννιάτικοσ dένδρο υιοθετήθηκε αμέσως.